«قل هو اللّه أحد * اللّه الصّمد * لم يلد و لم يولد * و لم يكن له كفواً أحد» اين سوره خداوند متعال را به احديّت ذات و بازگشت ما سوى اللّه در تمامى حوايج وجودى‏اش به سوى او، و نيز به اين كه احدى، نه در ذات و نه در صفات و نه در افعال شريك او نيست، مى‏ستايد و اين توحيد قرآنى، توحيدى است كه مختص به خود قرآن كريم است و تمامى معارف اصولى و فروعى و اخلاقى اسلام، بر اين اساس پى‏ريزى شده است. «أحد»: اين كلمه در مورد چيزى و كسى به كار مى‏رود كه قابل كثرت و تعدد نباشد؛ نه در خارج و نه در ذهن و اصولاً داخل اعداد نمى‏شود. «صمد»: اصل در معناى كلمه‏ى صمد، قصد كردن يا قصد كردن با اعتماد است. پس خداى تعالى سيّد و بزرگى است كه تمامى موجودات عالم در تمامى حوايجشان او را قصد مى‏كنند. وقتى خداوند متعال پديدآورنده‏ى همه‏ى عالم است و هر چيزى را كه داراى هستى است، خداوند به او داده است. بنا بر اين، هر چيزى كه نام «چيز» بر آن صادق باشد، در ذاتش و آثارش محتاج به خداست و در رفع نيازمندى‏هايش قصد مى‏كند. همچنان كه خودش فرمود: «ألا له الخلق و الأمر»(164) و نيز به طور مطلق فرمود: «و أنّ إلى ربّك المنتهى‏».(165) پس، در هر حاجتى كه در جهان تصوّر شود، خداى سبحان صمد و مقصد است. از اينجا روشن مى‏شود كه تعريف «صمد» با الف و لام، به منظور افاده‏ى حصر است؛ يعنى تنها خداوند متعال صمد على الاطلاق است.