6 - خداوند يگانه نجات‏بخش انسان

  «قل من ينجّيكم من ظلمات البرّ و البحر تدعونه»(43)
 مقصود از نجات دادن از ظلمات دريا و خشكى، رهايى از شدائدى است كه انسان هنگام مسافرت‏هاى زمينى و دريايى با آن روبرو مى‏شود، از قبيل سرماى شديد و گرماى طاقت فرسا و باران و برف و طوفان. روشن است كه ابتلاى به اين گرفتارى‏ها در تاريكى شب رنج‏آورتر است؛ زيرا در تاريكى شب يا در ظلمتى كه ابر و باد ايجاد مى‏كند، اضطراب، حيرت و بيچارگى آدمى بيشتر مى‏شود و كمتر مى‏تواند راه چاره‏اى بيابد. بدين جهت، در آيه‏ى كريمه، نجات دادن را مقيد به ظلمات كرده است، وگرنه اصل معناى آيه اين است؛ «چه كسى شما را در شدايد دستگيرى مى‏كند؟».(44)

  7 - قانون عليت و تأثير و تأثر در جهان‏

  «لا اله الاّ هو خالق كل شى‏ء»(45)
 قرآن كريم در باره‏ى موجودات جهان، از آسمان و زمين و ستارگان و كوه‏ها و درختان و حيوان و انسان كه داراى آثار و خواصى هستند و اين كه نسبت اين آثار به موجودات، نسبت فعل به فاعل و معلول به علت است، همان نظريه‏اى را ابراز داشته كه عقل و تجربه نيز آن را تأييد مى‏كند.
 تمامى اجزاى عالم، با همه اختلافى كه در هويت‏ها و انواع دارند، هر يك داراى فعل و اثرى است و اين همان قانون عليت عمومى در اجزاى جهان است. هر موجودى كه از ناحيه‏ى وجود و عدمش مانند دو كفه ترازو مساوى است؛ يعنى، ممكن است موجود شود و ممكن است نشود، چنين موجودى، اگر وجود يافت، قطعاً به وسيله‏ى علتى وجود يافته و معلول علتى غير خودش است.
 قرآن كريم اين قانون را تصديق كرده و در اثبات وجود صانع و ساير صفاتش، بدان استدلال مى‏كند، و اگر اين قانون صحيح نبود و عقل و تجربه‏ى ما در تشخيص آن به خطا رفته بود، استدلال به آن صحيح نبود.(46)
  8 - برهان عليت در اثبات واجب الوجود

  «أم خلقوا من غير شى‏ء أم هم الخالقون»(47)
 اين آيه‏ى شريفه اشاره به برهان معروف عليّت است كه در فلسفه و كلام، براى اثبات وجود خداوند آمده است؛يعنى جهانى كه در آن زندگى مى‏كنيم، بدون شك حادث است. زيرا همواره در تحول است و آن چه در حال تغيير و دگرگونى است، در معرض و چنين چيزى قديم و ازلى نخواهد بود.
 اكنون اين سؤال پيش مى‏آيد كه موجود حادث، از پنج حال بيرون نيست:
 1 - بدون علت به وجود آمده است.
 2 - خود علت خويشتن است.
 3 - ساير معلولات جهان علت وجود آن است.
 4 - اين جهان معلول علتى است كه آن هم به نوبه‏ى خود معلول علت ديگرى است و تا بى‏نهايت پيش مى‏رود.
 5 - اين جهان مخلوق خداوند واجب الوجود است كه هستى‏اش از درون ذات پاك اوست.
 باطل بودن چهار احتمال نخست روشن است. زيرا اولاً: پيدايش معلول بدون علت محال است، وگرنه هر چيزى در هر شرايطى بايد به وجود آيد، در حالى كه چنين نيست. ثانياً: عليّت چيزى نسبت به خودش نيز محال است. چون مفهومش اين است كه قبل از وجودش موجود باشد و اين اجتماع تقيضين است.
 همچنين احتمال سوم كه ساير مخلوقات، خالق انسان باشد، نيز واضح البطلان است. زيرا مستلزم دور است، و نيز احتمال چهارم، يعنى امتداد سلسله‏ى علل و معلول‏ها تا بى‏نهايت نيز غير قابل قبول است. چون بى‏نهايت معلول، مخلوق است و نياز به خالق دارد، آيا بى‏نهايت صفر عدد مى‏شود؟ يا از درون ظلمت نور برمى‏خيزد؟ يا از بى‏نهايت فقر و نياز، بى‏نيازى به وجود مى‏آيد؟
 بنا بر اين، راهى جز قبول احتمال پنجم؛ يعنى خالقيت واجب الوجود باقى نمى‏ماند، و از آنجا كه ركن اصلى اين برهان، نفى احتمال اول و دوم است، قرآن مجيد به همان بسنده كرده است.(48)
  9 - برهان عام و فراگير بر توحيد

  «فلمّا جنّ عليه اللّيل رءا كوكباً قال هذا ربّى فلمّا أفل قال لاأحبّ الآفلين»(49)
 هدف حضرت ابراهيم عليه السلام از جمله‏ى «لا أحبّ الآفلين» تفهيم اين نكته بود: چيزى كه براى انسان باقى نمى‏ماند و از نظر او غايب مى‏شود، شايسته نيست كه انسان به آن دل ببندد. معبود بايد كسى باشد كه انسان به شكل فطرى او را دوست داشته باشد. بنا بر اين، بايد چيزى را بپرستد كه دستخوش زوال نمى‏گردد.
 اين برهان به گونه‏اى است كه تمامى اقشار مردم، خواص و عوام، آن را مى‏فهمند و از سوى ديگر عام و فراگير است. زيرا غروب يعنى زوال هر چيزى پس از وجودش، و اين معنا در باره‏ى همه‏ى موجودات صادق است. پس، برهان حضرت ابراهيم‏عليه السلام پايه و اساس هر گونه شرك و دوگانه پرستى را منهدم مى‏سازد.(50)

نظرات شما عزیزان:

علی

ساعت18:03---31 ارديبهشت 1391

[وب سایت]

وبتون زیباست
به من هم سر بزنید
اگر مایلید تبادل لینک نماییم
http://omar.loxblog.com

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: